|
|
|
|
|
 |
|
|
|
YANGIN SÖNDÜRME VE ÖNLEME TEDBIRLERI
1. YANMANIN TANIMI:
Maddenin isi ve oksijenle birlesmesi sonucu olusan kimyasal bir olaydir.Yanma olayinin olusabilmesi için madde, isi ve oksijenin (hava) bir arada olmasi gerekir.
 
2.YANGIN ÇESITLERI: 
a.A Sinifi Yanginlar: Kati madde yanginlaridir. Sogutma ve yanici maddenin uzaklastirilmasi ile söndürülebilir.
b.B Sinifi Yanginlar: Yanabilen sivilar bu sinifa girer.Sogutma (sis halinde su) ve bogma (Karbondioksit, köpük ve kurur kimyevi toz) ile söndürülebilir.
c.C Sinifi Yanginlar: Likit petrol gazi, hava gazi, hidrojen gibi yanabilen çesitli gazlarin yanmasi ile olusan yanginlardir.Kuru kimyevi toz, halon, 1301 ve halon 1211 kullanarak söndürülebilir. Elektrikli makine ve hassas cihazlarin yanginlarini da bu sinifa dahil edebiliriz.
d.D Sinifi Yanginlar: Yanabilen hafif metallerin ve alasimlarin (Magnezyum, Lityum, Sodyum, Seryum gibi) yanmasiyla meydana gelen yanginlardir. Kuru kimyevi tozlar bu yanginlari söndürmede kullanilirlar. Elektrik donanimlarinin yanmasiyla olusan yanginlari ayri bir sinif içinde degerlendirmeyip C sinifi yanginlariniçerisinde inceleyebiliriz. Elektrik akimi kesilerek müdahale edilmeli ve kuru kimyevi toz kullanilmalidir.
3.YANGIN NEDENLERI :
a.KORUNMA ÖNLEMLERININ ALINMAMASI
Nedenlerin basinda yangina karsi önlemlerin alinmamasi gelmektedir. Yangin elektrik kontagi, isitma sistemleri, LPG tüpleri (evlerde kullanilan tüp gazlari) patlayici-parlayici maddelerin yeterince korunmaya alinmamasindan dogmaktadir. Özellikle büyük yerlesim alanlarinda, konut ve is yerlerinde çikan yanginlarin büyük bir kismi elektrigin ve LPG tüplerinin yanlis kullanimina dayanmaktadir. Elektrik enerjisi aksaminin teknik kosullara göre yapilmamasi da yangini yaratan diger bir neden olmaktadir. Bununla birlikte kaloriferlerde ve soba ile isitma yöntemlerinde, bacalarin temizlenmesi ve parlayici-patlayici maddeler için gerekli önlemlerin alinmasi halinde yangin afetinde büyük bir azalma olacaktir.
b. BİLGİSİZLİK
Yangina karsi hangi önlemlerin nasil alinacagini bilmemek ve bu konuda yeterli egitimden geçmemek yanginin önemli nedenlerindendir. Elektrikli aletlerin dogru kullanimini bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlis yerlestirmek, tavan arasina ve çatiya kolay tutusabilecek esyalar koymak yangini davet eder. Yanginin olusumunu önlemek ve olusan bir yanginin söndürülmesini bilmek egitim ve bilgilenmeden geçer. Bu nedenle yangini önlemeyi ögrenmek kadar yangini söndürmede ilk müdahaleleri de ögrenmek gerekir.
c. İHMAL
Yangin nusunda bilgi sahibi olmak yeterli degildir. Söndürülmeden atilan bir kibrit veya sigara izmariti, kapatmayi unuttugumuz LPG tüp (evlerde kullanilan tüp gaz), atesi söndürülmemis ocak, fisi prizde unutulmus ütü gibi ihmaller büyük yanginlara yol açabilir.
d. KAZALAR
Istem disi olusan olaylardan bazilari da (kalorifer kazaninin patlamasi, elektrik kontagi gibi) yangina neden olmaktadir. Ancak kendiliginden gelisen bütün olaylar, baslangiçta yeterli önlemlerin alinmasi sonucu olabildigi gibi bilgisizligin de rol oynadigini görebiliyoruz. Temelde bunlar olmaksizin kazalarin yol açtigi yanginlar da olmaktadir.
e. SABOTAJ
Yangina karsi gerekli önlemler alindigi halde; bazi insanlar çesitli amaç ve kazanç ugruna kasitli olarak kisi ve topluma ait bina ve tesisleri yakarak can ve mal kaybina neden olabilir.
f. SIÇRAMA
Kontrol atina alinmis veya alinmamis bir yangin ihmal veya bilgisizlik sonucu siçrayarak, yayilarak veyahut parlayip patlayarak daha büyük boyutlara ulasmasi mümkündür. Bu nedenle bu tür olaylara karsi dikkatli olmamiz gerekmektedir.
g. DOGA OLAYLARI
Rüzgarli havalarda kuru dallarin birbirine sürtmesi yada yildirim düsmesi ve benzeri doga olaylari sonucunda yangin çikabilir. Korunma önlemlerinin alinmamasi.
4.YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN YÖNTEMLER
a. Sogutarak Söndürme
  (1)Su ile sogutma :Sogutarak söndürme prensipleri içinde en çok kullanilanidir. Suyun elverisli fiziksel ve kimyasal özelligi yanici maddeyi bogma (yanan cismin su içine atilmasi sonucu oksijeni azaltma) ve yanici maddeden isi alarak yanginin söndürülmesinde en büyük etken olmaktadir. Su yangin yerine kütlesel olarak gönderilecegi gibi püskürtme lans lari ile de gönderilebilir.
(2)Yanici maddeyi dagitma : Yanan maddenin dagitilmasiyla yangin nedeni olan yüksek isi bölünür, bölünen isi düser ve yangi yavas yavas söner. Akaryakit yanginlarinda bu tip söndürme yanginin yayilmasina neden olacagindan uygulanmaz.
(3)Kuvvetli üfleme :Yanan madde üzerinde kuvvetli olarak üflenen hava alevin sönmesine ve yanan maddenin isisinin düsmesine neden olmaktadir. Bu tip (sogutarak) söndürme ilkesi ile baslangiç yanginlarinda basariya ulasilabilir. Büyümüs veya belirli boyutlara gelmis yanginlarda üfleme yangina daha fazla oksijen saglayacagindan yanginin büyümesine olur. nedenle tür söndürmeler kulalnilmaz.
II- Havayi kesme
Örtme : Kati maddeler (kum, toprak, hali, kilim vb) ve kimyasal bilesikler (köpük, klor, azot vb) kullanilarak yanan maddenin oksijen ile temasinin kesilmesi ile yapilan söndürmedir. Akaryakit yanginlarina örtü olusturan kimyasal kullanilmaktadir.
Bogma: Yanginin oksijenle temasinn kesilmesi veya azaltilmasi amaciyla yapilan islemdir. Özellikle kapali yerlerde olusan yanginlara uygulanir.
Yanici maddenin ortadan kalkmasi : Yanma kosullarindan olan yanici maddenin ortadan kalkmasi sonucu yanginin söndürülmesidir.
YANGINLARI ALACAGIMIZ TEDBIRLERLE EN AZA INDIREBILIRIZ
Sobanin borusunu çati uzantisinin disina çikariniz
|
Elektrik arizalari için ehliyetli bir elektrikçi çagiriniz |
Önce kibriti çakiniz, sonra da ocagi açiniz |
Gaz kaçagini atesle degil su ve sabun köpügü ile kontrol ediniz |
Bacalarinizi temizletmeden kullanmayiniz
|
Elektrikli ev aletlerini ayni anda bir prize takmayiniz
|
Soba ve ates yakarken yanici ve parlayici madde kullanmayiniz
|
Çocuklarin kibritle oynamasina izin vermeyiniz |
|
YANGIN SÖNDÜRME CIHAZLARININ DOGRU KULLANIMI
|
DOGRU
|
Rüzgari arkaniza aliniz.
|
YANLIS
|
|
Cihazi alevin dibine tutunuz
|
| Yakiti akan ve damlayan yanginlarda yukaridan asagiya dogru söndürünüz |
|
Birden fazla cihaz varsa ikisini ayni anda kullaniniz
|
|
Kor artiklarini su ile söndürünüz
|
|
Kullanilan portatif söndürücüleri tekrar doldurunuz
|
         
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
