TOPRAK KAYMASI (HEYELAN) VE KORUNMA

Heyelan :

Özellikle sürekli veya saganak yagislarin meydana geldigi aylarda, arazide ve evlerde bu belirtiler görüldügünde, evler hizla bosaltilmali ve hemen yetkililere haber verilmelidir. Heyelanlar genellikle yavas gelisen dogal afetlerdir. Ancak çok dik yamaçlarin üzerine insa edilen ve yamaçlarin altindaki evler ani gelisen heyelanlara maruz kalabilir.

1.Heyelan Belirtileri:

a.Arazide daha önce olmayan, kaynak sularin, suya doygun alanlarin ve su sizintilarinin olusmasi,
b.Arazide veya yollarda çatlaklarin, yariklarin veya açilmalarin olusmasi,

c.Bina temelleri altinda çatlama, yarilma veya ayrilmalarla, bina dösemelerinde ve duvarlarda sürekli genisleyen çatlaklarin olusmasi,
d.Yeralti su borularinda sizintilarin ve kanalizasyon kanallarinda kirilma ve çatlaklarin olusmasi,
e.Telefon direklerinde, çitlerde ve agaçlarda yamaç asagi egilme ve yatmalarin gözlemlenmesi,
f.Tel veya ahsap çitlerde yer degistirmelerin görülmesi,
g.Daha önce o bölgede heyelan meydana gelmis olmasi.

2.Alinacak tedbirler:

a.Kapali Alandaysaniz: 

(1)Binadan çikmak ve heyelan bölgesinden uzaklasmak için yeterli vaktiniz yoksa içeride kalin
(2)Saglam esyalarin altinda ÇÖMEL-KAPAN-TUTUN hareketini uygulayin.

b.Kaçamiyorsaniz 

(1)Toprak kaymasinin veya çamur akintisinin geldigi yolun üzerinde durmayin.
(2)Tehlike aninda heyelan veya çamur akintisinin yolundan uzak durarak hemen mümkün oldugu kadar yükseklere dogru uzaklasin ve toprak kaymasi oldugunu çevrenizdeki insanlara söyleyin.
(3)Çamur ve moloz akmasindan kaçabilecek zamaniniz veya etrafinizda arkasina saklanabileceginiz saglam bir sey yoksa oldugunuz yerde ÇÖMEL-KAPAN-TUTUN hareketi ile mutlaka basinizi ve boynunuzu koruyun.
(4)Heyelanin basladigini fark ettiginizde eger mümkünse çevrenizde yasayan insanlari, komsularinizi toprak kaymasina karsi uyarin.

   c.Sonrasinda

(1)Her seyden önce güvencede oldugunuzdan emin olun. Gerekiyorsa tehlikeli bölgeden uzaklasarak kendinizi güvenceye alin.
(2)Yakininizda bulunan elektrik, gaz ve su kaynaklarini hemen kapatin Çevrenizde gaz kaçagi olmadigindan emin olana kadar bulundugunuz yeri kibrit veya diger yanici maddelerle aydinlatmaya çalismayin.
(3)Çevrenizi kontrol edin. Yarali veya yardima muhtaç kisiler var mi? Yangin ve yeni bir çamur akintisi gibi bir tehlike yoksa onlari yerlerinden oynatmayin.
(4)Telefonlari mümkün oldugunca kullanmayin.
(5)Tehlikeli duvarlar, çatilar ve bacalara karsi çevrenizdekileri uyarin ve bunlarin etrafinda dolasmayin.
(6)Radyo ve televizyon gibi kitle iletisim araçlariyla size yapilacak uyarilari dinleyin ve söylenenleri uygulayin.
(7)Cadde ve sokaklarin acil yardim araçlari için bos birakin.
(8)Esya almak için zarar görmüs binalara girmeyin.

Daglik ve sismik bölgelerde sikça meydana gelen bir yer olayidir. Ülkemizde, daglik ve sismik böl­gelerin çogunlugu nedeniyle her yil bu olaylara sik sik rastlanmaktadir. Erozyon (asinma), kar ve yagmur sulari da toprak kaymasina neden olabilmektedir. Bu konuda alinacak ivedi önlemlerin basinda, yerlesim yerlerinin tehlikeli bölgelerden emin bölgelere nakli gelmektedir. Ayrica erozyon bölgeleri tespit ve islah edilmeli, uygun insaat teknikleri gelistirilmelidir.